منطقه شالان با آب و هوایی معتدل و کوهستانی یکی از پنج جاده زیبای کشور و همچون تونلی است که درختان موجب به‌وجود آمدن این تونل شده‌اند.
منطقه شالان که در گذشته یکی از روستاهای هدف گردشگری از توابع شهر ریجاب در شهرستان دالاهو بوده، در ۱۳۰ کیلومتری شمال‌شرقی کرمانشاه قرار دارد.
این مکان منطقه‌ای گردشگری با آب و هوایی معتدل و کوهستانی و چهار فصل است و بهار و تابستان بهترین فصل برای دیدن این منطقه سرسبز گردشگری محسوب می‌شود.
جاده شالان یکی از پنج جاده زیبای کشور است و این مسیر همچون تونلی است که درختان موجب به‌وجود آمدن این تونل شده و با توجه به اعتدال هوا، فضایی بدیع را به‌وجود آورده است.
جاده زیبای شالان
یک باستان‌شناس در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در کرمانشاه اظهار داشت: استان کرمانشاه با داشتن بیش از سه هزار اثر تاریخی و فرهنگی دارای کتیبه‌های تاریخی بی‌نظیر، کوه‌ساران و چشمه‌ساران زیبا و چهار فصل بودن آب و هوا در هر فصل از سال است و در حوزه گردشگری، صنایع دستی با داشتن اثری جهانی یکی از استان‌های شاخص در حوزه گردشگری محسوب می‌شود.
احسان احمدی‌نصر با بیان اینکه در تابستان سال‌جاری با دو موج سفرهای گردشگری در کشور و استان مواجه بودیم، ادامه داد: این استان در زمینه گردشگری روستایی از پتانسیلی ویژه برخوردار بوده و دارای ۱۴ روستای هدف گردشگری است که این روستاها بر اساس ضوابط مختص خود در اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه معرفی شده است.
وی در خصوص نام ۱۴ روستای هدف گردشگری استان گفت: روستای هجیج، شالان، خانقاه، شمشیر، سرخه‌دیزه، حریر، پیران، گلین، سراب هرسم، نژیوران، کندوله، چرمله‌علیا و ورمقان از روستاهای هدف گردشگری استان هستند که هر کدام از جاذبه‌های شاخصی برخوردار بوده و به فراخور فصل مورد توجه قرار می‌گیرند.
*غنای آب و هوایی ویژه در منطقه شالان
احمدی‌نصر با تاکید بر اینکه منطقه شالان یکی از زیباترین مناطق هدف گردشگری در استان است، افزود: شالان در منطقه ریجاب واقع شده که علاوه بر پوشش‌های طبیعی، از کوه‌ساران و چشمه‌ساران زیبا برخوردار است.
وی تصریح کرد: وجود پتانسیل و غنای آب و هوایی در استان، به‌ویژه از منطقه کرندغرب به سمت سرپل‌ذهاب دیده می‌شود و هنگام عبور از گردنه پاتاق به فاصله کمتر از پنج کیلومتر، از یک آب و هوای معتدل کوهستانی به یک آب و هوای گرم و خشک می‌رسیم، به‌گونه‌ای که در یک سمت جاده درختانی با پوشش گیاهی انجیر و انار و در سمتی دیگر درختان نخل و خرما دیده می‌شود.
این کارشناس گردشگری ادامه داد: گویش مردم شالان، گویش کردی است و قلعه یزدگرد نیز در این منطقه وجود دارد و در کنار گچ‌بری‌های شاخص این بنا، محصولات کشاورزی متنوعی کاشت و برداشت می‌شود.
به گفته احمدی‌نصر، انجیر، گردو، انار و هلو از جمله محصولات متنوع کشاورزی در منطقه سرسبز شالان است و این مکان بسیار مورد توجه شهروندان و گردشگران استان‌های دیگر قرار گرفته و بی‌شک جاذبه‌های طبیعی و گردشگری شالان، تحسین و استقبال بیشتر گردشگران را برمی‌انگیزد.
وی خاطر نشان کرد: ورود گسترده گردشگران به استان موجب شده که کرمانشاه در زمینه میزبانی مهمانان گامی فراتر در مقایسه با دیگر استان‌ها برداشته باشد و شایسته است نسبت به معرفی مناطق تاریخی و گردشگری استان اهتمام بیشتری صورت بگیرد.
بر اساس گزارش فارس، کمبود امکانات رفاهی و گردشگری و حتی نبود یک پارکینگ عمومی مناسب در شهر ریجاب به دغدغه‌ای اصلی در حوزه گردشگری تبدیل شده که رفع این معضل نیازمند توجه فوری است.
*پیوستن شالان به شهر ریجاب
شهردار ریجاب در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در کرمانشاه با اشاره به پیوستن روستای شالان به شهر ریجاب، گفت: بر اساس مصوبه هیئت وزیران، شهر ریجاب از تجمیع ۶ روستای شالان، دارابی، باباجانی، عبدالمحمد، شاه‌مراد و شهرک ریجاب به‌وجود آمده و جمعیت این شهر بر اساس آمار به‌دست آمده از استانداری کرمانشاه، سه هزار و ۸۱۴ نفر است و بر اساس آماری که شهرداری این شهر انجام داده، جمعیت شهر ریجاب در حدود چهار هزار و ۱۰۰ نفر برآورد شده است.
محمد قادری ادامه داد: این روستا هم‌اکنون به‌عنوان باغ‌راه و خیابان شالان در قسمت شمال‌شرقی شهر ریجاب ادغام شده و جاده آن یکی از پنج جاده زیبای کشور است.
*سردرگمی گردشگران از کمبود امکانات و پارکینگ عمومی
شهردار ریجاب با اشاره به وجود فقر و نبود برخی امکانات در ریجاب، افزود: نبود پارکینگی مناسب در این شهر، گردشگران و توریست‌ها را دچار سردرگمی می‌کند و از شهروندان ریجابی تقاضا کرده‌ام که در روزهای تعطیل در منزل مانده و اجازه استفاده از کوچه و خیابان را به‌عنوان پارکینگ به گردشگران بدهند که این تقاضا مورد موافقت واقع شده است.
قادری افزود: دغدغه شهرداری ریجاب، رضایت گردشگران از دیدن اماکن تاریخی و گردشگری این منطقه است و درصدد رفع مشکل نبود پارکینگ با همت مسئولان هستیم.
وی در مورد وجه تسمیه ریجاب، گفت: ریجاب از کلمه کردی ریژ به معنی روان و آو به معنای آب گرفته شده که به‌معنای مکانی است که آب آن به‌صورت آبشار بر زمین جاری می‌شود و این دیار تا قبل از زمان پرورش ماهی در آن، از آبشارهای کوچک و بزرگ تشکیل شده بود.
به گفته وی، از مکان پیدایش و سرچشمه آب تا مکان خروج آن از ریجاب ارتفاعی بیش از یک‌هزار و ۵۰۰ متر وجود داشته که به‌صورت آبشارهایی کوچک و پلکانی از ریجاب عبور کرده و به دشت سرپل‌ذهاب منتهی می‌شود و پس از آن به‌صورت راکد با شیبی اندک درمی‌آید.
این مسئول با تاکید بر اینکه آثار باستانی و تاریخی متعددی در این شهر وجود دارد، اظهار داشت: آثار باستانی متعدد از قبیل آثار باستانی در روستای زرده، برج خاموشی متعلق به دوره اشکانیان، قلعه جیران و گنبد طلایی از جمله این آثار تاریخی است.
مسجد عبدالله بن‌عمر که در ابتدا آتشکده بوده، توسط مسلمانان به مسجد تبدیل شده و در سال‌های گذشته توسط اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه مورد بازسازی قرار گرفته و از نمایی زیبا برخوردار است.
*برخورداری شالان از ارائه امکانات خدماتی به گردشگران
کارشناس طبیعت‌گردی اداراه‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در کرمانشاه با بیان اینکه شالان بر سر راه ارتباطی دالاهو، سرپل‌ذهاب و قصرشیرین در استان کرمانشاه قرار گرفته، تصریح کرد: شالان از امکانات آب، برق، تلفن، شرکت تعاونی، پست، مرکز بهداشت و هتل به‌منظور خدمات‌دهی به گردشگران برخوردار است.
منوچهر پاشایی افزود: شلم و کلویره از غذاهای قابل ارائه مردمان منطقه شالان به گردشگران است و درآمد عمده مردم این منطقه از طریق زراعت، باغ‌داری و پرورش زنبور عسل و ماهی تامین می‌شود.
وی تصریح کرد: عبور رودخانه الوند از شالان، آبشارها و چشم‌اندازهای طبیعی در روستا و دره‌های آن به‌وجود آورده و دره شالان به‌طرف سرچشمه الوند مملو از درختان سر به فلک کشیده‌ای است که چشم هر بیننده را خیره می‌کند.
پاشایی با اشاره به اینکه در مسیر رودخانه دره شالان چشمه‌سارهای فراوانی وجود دارد، اعلام کرد: هریال، بان‌کانی، کانی کریمانه، کانی سرانه، کانی ریژاو، کانی بابافقی، کولیتان، هشانه، سراب اسکندر و سرچشمه اصلی رودخانه الوند سراب کنار هر یک جلوه خاصی به منطقه شالان داده است.
این کارشناس با تاکید بر اینکه آثار متعدد تاریخی در منطقه شالان قرار گرفته، ادامه داد: در ابتدای شالان، گنبد سلطان سی قلیمه قرار دارد که معماری گنبد با توجه به تخریب قسمت‌هایی از آن، باز هم جلوه و زیبایی خود را حفظ کرده و در پایین‌تر از گنبد، قلعه‌ای به‌نام خاموشان وجود دارد که متعلق به دوران قبل از اسلام است.
به گفته پاشایی، در قسمت شمالی شالان بر روی کوه یویا و کوکلایی، قلعه یزدگرد سوم قرار دارد که بیش از چند هزار متر طول دارد و در جنوب شالان، زندانی قدیمی به اسم زینان وجود دارد که به اسم زندان دنا معروف است.
پاشایی خاطر نشان کرد: در ۹ کیلومتری شالان بنایی مستطیل شکل به‌نام طاق‌گرا وجود دارد که دیوارهای داخلی بنا با اشکال هندسی منقوش طراحی و اجرا شده است.
وی در خصوص مراسمات مردم شالان، گفت: مراسمات مذهبی، مولودی‌خوانی در هفته وحدت، پختن کلوچه‌های محلی به‌نام بژی و گرده و خواندن آوازهای محلی از دیگر آداب و سوم برگرفته از مردم منطقه شالان است.
*جوه‌گوری شگفتی تاریخ در شالان
معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در کرمانشاه گفت: کوه‌های سر به فلک کشیده دالاهو و پوشش جنگلی آن بر جاذبه شالان افزوده که پوشش این کوه‌ها اغلب از درختان بلوط، گون، زال‌زالک و پسته وحشی است.
محمدرضا ستایش‌فر ادامه داد: ۹۰ درصد مردمان این منطقه به زبان کردی سورانی صحبت می‌کنند. در محل قدیمی روستای ریجاب، مسجدی وجود دارد که قدمت آن به سال‌های نخست اسلام می‌رسد.
این مسئول متذکر شد: در مکانی معروف به کوه پله‌سلمان، کانالی وجود دارد که اهالی منطقه به آن جوه‌گوری می‌گویند و کنده‌کاری و کانال‌های کشیده شده از دل کوه بسیار شگفت‌انگیز است که اگر تحقیقاتی علمی روی آن انجام شود، بی‌شک یکی از عجایب زمان از لحاظ طراحی، ساخت و به‌کارگیری علوم و فناوری در این محل است.
شالان از نظر چشم‌انداز طبیعی و آثار باستانی از جایگاه ممتازی در غرب کشور برخوردار است و در صورت توجه ویژه به این منطقه و افزایش امکانات رفاهی برای گردشگران، شاهد استقبال و حضور مسافران و میهمانان بیشتری با آسایشی بهتر در این مکان خواهیم بود.